Бид амьдралынхаа гуравны нэгийг унтаж өнгөрөөдөг. Гэтэл жилд дунджаар 64 сая хүн нойргүйдлээр шаналж байдаг гэсэн судалгаа бий. Нойргүйдэл нь хувь хүний ажил мэргэжил, амьдралын хэмнэл алдагдах, ялангуяа хэт их ачаалалтай ажиллах, сэтгэл санаа түгшүүртэй байх зэрэгтэй шууд холбоотой.

Зарим хүмүүс нойр хулжсан үед янз бүрийн эмийг эмчийн жоргүйгээр дураараа хэрэглэж нөхцөл байдлыг хүндрүүлэх нь бий. Тэгвэл 1 минутын дотор унтах энгийн аргачлалыг хүргэж байна.

“4-7-8” арга

Энэхүү аргыг Харвардын Их Сургуулийн доктор, профессор Эндрю Вайл зохиосон бөгөөд эртний Энэтхэгийн иогийн дасгалд суурилжээ. Тиймээс хүний биед ямар ч аюулгүй юм.

1.    4 секундын турш хамраараа зөөлөн амьсгал

2.    Амьсгалаа 7 секундын турш барь

3.    Дараа амьсгалаа 8 секундын турш амаараа гарга

Энэ бол зүрхний цохилтыг удаашруулж, тайвшруулах амьсгалын энгийн дасгал юм. Үүнийг хэд хэдэн удаа давтаж хийгээрэй.

Сэтгэл санаа тогтворгүй, стресстэй үед цусан дахь адреналиний хэмжээ нэмэгдэж улмаар амьсгал хурдсаж, гүнзгий амьсгалж чадахаа больдог. Харин дээрх дасгал тайвшрахад хамгийн тустай аж. Мөн амьсгалдаа анхаарлаа төвлөрүүлэх үед төв мэдрэлийн системийн ачаалал багасч, бухимдал, түгшүүр холддог гэдгийг мэдрэлийн эмч нар хэлж байна.

-Нойрны дутагдал IQ-г бууруулдаг-

Олон хүмүүс шаардлагатай нөхцөлд нойроо хасан ажиллаж амралтын өдрүүд, аль эсвэл дараа нөхөж унтах тухай боддог. Харин зарим нь шөнө хангалттай нойр авч чадахгүй байсаар өглөөг угтдаг.

Судлаачдын үзэж буйгаар өмнө нь хангагдаагүй нойрны хомсдол дараа нь нөхөж унтсанаар бүрэн нөхөгддөггүй гэнэ. Мөн энэ байдал олон удаа давтагдвал жинхэнэ асуудал үүсч эхэлдэг аж. Энэ нь нэг хэсэг хугацааны дараа биш нэлээд хэдэн жилийн дараа хурц хэлбэрээр илэрч эхэлдэг аж. Нойр дутуу явснаас үүдэн ой тогтоолт муудах, шийдвэр гаргах чадвар доройтох, бүтээлч байдал багасах, сэтгэл хөдлөлөө хянах чадвар буурах зэргээр илэрдэг аж. Нийгмийн идэвх оролцоо, сэтгэл санааны тогтвортой байдал ч мөн нойртой холбоотой байдаг.

Нойр дутагдлаас үүдэлтэй хамгийн том эрүүл мэндийн асуудал бол IQ юм. Хэрэв хүмүүс шөнийн нойроо алгассаар байвал IQ-гийн түвшин 5-8 оноогоор буурдаг болох нь судалгаагаар батлагдсан байна.

Түүнчлэн унтахаас өмнө кофеин болон согтууруулах ундаа хэрэглэх, компьютерийн цэнхэр гэрлийг удаан хугацаагаар харах, шөнийн цагаар хооллох зэрэг нь хангалттай нойр авахад саад учруулдаг гэж дээрх эрдэмтэд тайлбарлажээ. Харин өдрийн цагаар богино хугацаанд дугхийх нь олон талын ач холбогдолтойг онцолсон байна.

Тухайлбал, өдөрт тогтмол 45-60 минут нойр авсан хүмүүсийн цусны даралт сэрүүн байсан хүмүүсийнхээс харьцангуй бага байдаг нь судалгаагаар тогтоогдсон бөгөөд тогтмол дугхийдэг хүмүүс  бусдаас бага стресст ордог аж. Мөн дугхийснээр ажлын бүтээмж дээшилж, тархины үйл ажиллагаа идэвхжин, ой тогтоомж сайжирдаг гэнэ.

Зуны зугаатай өдрүүд үргэлжилсээр. Хүмүүсийн найз нөхөд, гэр бүлийхэнтэйгээ цагийг өнгөрүүлж, амарч зугаалахаар зуслан, хөдөө чиглэсэн машины уртаас урт цуваа хэдийнээ бий болжээ.

Та ч бас магадгүй амралтаа үр хүүхдүүд, гэр бүлийнхэнтэйгээ хамт зуслан дээрээ өнгөрүүлэхээр шийдсэн ч байж болох юм. Гэхдээ эрүүл агаартай, тав тухтай, байгалийн үзэсгэлэн бүрдсэн, үзэмжтэй цэмцгэр  ногоон орчин гэдэг сайхан амрахад хамгийн чухал шүү дээ. Иймдээ ч манайхны зуслангийн газар, байшингаа засч сэлбэж, тохижуулах ажлууд ид өрнөж байна. Тэгвэл, олон улсын үл хөдлөх хөрөнгө зуучлалын компани RE/MAX Mongolia таны амралтыг ая тухтай байлгах үүднээс зуслангийн газраа тохижуулах, зуслангийн газраа илүү үнэ цэнтэй болгох зөвлөмжийг хүргэж байна.

1. ЗҮЛГЭЭ ЗААГЛАН ТАРИХ

Зуслангийн хашаанд байх хамгийн гол зүйл бол мэдээж нов ногоон зүлэг. Гэхдээ хөрсний болон орчны бохирдол, арчилгаа зэргээс үүдэн зүлэг халцрах, шарилж хогийн ургамал ургах зэрэг сөрөг үзэгдлүүд бий болдог. Ийм учраас тогтмол арчилж, зүлгээ засч янзалж байх хэрэгтэй. Хэрэв боломжтой бол зүлгээ тэгшилж байх хэрэгтэй бөгөөд зүлэгний 5 см-ээс багасгалгүй тэгшлэхийг танд зөвлөе.

Мөн зүлгийг суулгаж арчлахад зардал их ордог учир тодорхой хэмжээний газарт зааг гарган тарих нь бүр ч илүү цэвэрхэн, цэгцтэй харагдахаас гадна арчилгаанд ч хялбар юм.

2. УРГАМЛЫН СҮРЭЛ БОЛОН ХАЙРГААР ТОХИЖУУЛАХ

Зуслангийнхаа газрыг тэгш сайхан зүлэгжүүлнэ гэдэг үзэмжийн хувьд гайхалтай ч арчилгаа, зардлын хувьд танаас ихээхэн цаг зав мөнгө шаарддаг.

Ийм учраас ургамлын сүрэл болон хайргаар тохижуулах шийдлийг хүмүүс сүүлийн үед ихээр хэрэглэх болсон бөгөөд хайрганы хувьд тоос босохгүй, хямд өртөгтэй, арчилгаа багатай зэрэг олон давуу талтай байхад сүрэл нь хөрсөн дэх чийгийг хадгалж, мөн гадна орчны бохирдол, чийгээс хамгаалдаг давуу талтай.

3. ТАРЬЖ БУЙ УРГАМЛЫН ТӨРӨЛДӨӨ ХЯЗГААРЛАЛТ ХИЙХ

Хашаан доторх талбайгаа эмх цэгцтэй, цэвэрхэн харагдуулах нэгэн арга нь тарьж буй ургамлын төрлөө тодорхой тоонд барих юм. Гэхдээ хэтэрхий догматик байдлаар хандах хэрэггүй юм.

Ургамлын олон төрөлт байдал нь био тархалтыг нэмэгдүүлдэг. Энэ нь ямар нэгэн шимэгч хортон шавжны нөлөөллийг бууруулах ба ургамлын цэцэгжилтийн үеийг уртасгадаг сайн талтайг бүү мартаарай.

4. АМАРЧ СУУХ ОРЧНЫГ БҮРДҮҮЛЭХ

Хашааныхаа аль нэг талд амрах, салхилах орчныг нь бүрдүүлээрэй. Ингэхдээ ямар модыг сонгох нь чухал. Сакура мод хамгийн түрүүнд цэцэглэдэг учраас хаврын сайхан мэдрэмжийг танд төрүүлэх нь гарцаагүй. Энэ модноос эхлээд ягаан цэцэг гарч, дараа нь цагаан өнгөтэй болдог. Энэ олон өнгө таны хашаанд амьд архитектурыг бүрдүүлнэ гэсэн үг.

Хуучин цагийнх шиг модоор хийсэн сандал, сүүдрэвч барих нь оновчтой арга биш . Зай талбай их эзэлнэ. Монгол улс эрс тэс уур амьсгалтай учраас сүүдрэвчийг байнга ашиглаад байдаггүй. Мөн модоор сүүдрэвч барих нь зардал ихтэй. Харин үүнийхээ оронд суулгасан том модоо сүүдрэвч болгон ашиглаж болох юм. Мод тань сүүдрэвч болох хэмжээнд ургаагүй бол та зөөврийн сүүдрэвч, сандлыг хэдэн жилдээ ашиглаж болно.

5. ЯВГАН ЗАМ ТАВИХ

Хашаан доторх ногоон байгууламжаа хүний хөлд үрэгдүүлж, сүйдлэхгүйн тулд та явган хүний тусдаа зам тавих хэрэгтэй. Ингэхдээ хөдөлгөөний урсгалаа оновчтой тооцож тавих нь чухал юм. Мөн өндөр зардлаар нүсэр зам тавих шаардлагагүй. Аль болох хямд зардлаар, байгалийн чулуу, цөөн тооны плита, тоосго, сүүлийн үед ашиглагдах болсон нүхтэй хавтан гээд аль болох зардал багатай бөгөөд байгаль экологидоо ээлтэй байхаар замаа шийдэх хэрэгтэй.

Сошиал орчинд 71 настай Тай эмэгтэй Лола Анитагийн зураг ихээр тархах болсон. Насандаа баймгүй сайхан биетэй түүнийг охид эмэгтэйчүүд шүтэн биширч түүний гоо сайхны нууцыг тайлахаар эрмэлзэж эхэлсэн. Тэрээр 55 настайгаасаа эхлэн өөрийгөө ихэд анхаарах болсон бөгөөд тэрээр маш энгийн нэгэн зөвлөгөөг охид эмэгтэйчүүдэд өгчээ. Тэрээр бүсгүйчүүдэд өөрийгөө хайрлахыг зөвлөсөн бөгөөд “Өөрийгөө хайрла, өдөр бүр өмнөхөөсөө илүү сайхнаар харагд” хэмээсэн байна. Өөрийгөө хайрлаж сурсан хүн л өрөөл бусдыг хайрлаж чаддагийн илрэл болж буй тэрээр инээмсэглэлийг өөрийнхөө гол зэвсэг болгосон ажээ.

Б.Болор

Эх сурвалж: Factnews.mn

Та өлсөөгүй хэрнээ иддэг

Бид зөвхөн үнэхээр өлссөн үедээ л юм иддэг байсансан бол амьдрал болон калорио хянах зэрэг нь хамаагүй хялбар байх байлаа. Хэрэв тийм байсан бол энэ нь хоолой чинь хатаж аргасан үед ус уух гэх мэт гүйцэлдүүлэх ёстой биологийн энгийн нэгэн хэрэгцээнээс хэтрэхгүй байх байв.  Өлсөхөөс бусад шалтгаанаар иддэггүй хүн маш ховор байдаг. Учир нь бидний ихэнх нь хааяадаа нэг өлсөөгүй мөртөө юм иддэг шүү дээ.

Үүний нэг шалтгаан нь хооллохтой холбоотой өч төчнөөн нөхцөл байдал байна. Жишээлбэл хэнтэй хамт байгаа, ямар үйл явдал тохиож байгаа, таны сэтгэл санаа ямар байгаа гээд л хоолыг зөвхөн таны ходоодыг дүүргэхээс хамаагүй илүү зүйл болгодог. Харин ч хооллох гэдэг нь сэтгэл санааны байдал, юу мэдэрч байгаа зэргээс хүчээ авч байдаг нэгэн төрлийн харилцааны хэлбэр болж хувирдаг. Хэрэв энэ таны хийдэг зүйл шиг сонсогдож байвал хэдийгээр та тэгж төлөвлөөгүй байсан ч гэсэн яагаад юм идээд байдаг шалтгаанууд, тэдгээрийг зогсоохын тулд юу хийж болох талаар дурдлаа.

Сэтгэл санаагаа засах гэж идэх

Ихэнх хүмүүсийн хувьд энэ шалтгаан жагсаалтын хамгийн тэргүүнд бичигддэг. Танд ажлын онцгүй өдөр эсвэл хамаатантайгаа хийсэн хэрүүлийн дараа сэтгэлээ засах гэж иддэг “дуртай”  хоол, зууш байгаа л байх. Харамсалтай нь тайвшруулах нөлөө нь нэг их удаан үргэлжлэхгүйгээр та идэх ёсгүй зүйлээ идсэн байдаг тул голдуу маш богино хугацаанд гэмших сэтгэлээр солигддог.  “Муу муухай мэдрэмжээ хоолоор дарах” нь асуудлыг алга болгочихгүй харин та аливаа асуудалтайгаа халз тулан шийдвэрлэх гэж хичээсэн дээр. Найз руугаа утасдаад сэтгэлээ уудал, уураа дарахын тулд гадуур жаахан алхаад үз эсвэл өдрийн тэмдэглэлдээ бодол санаагаа буулгах нь танд тус болж магадгүй.

Өөрийгөө шагнаж урамшуулах зорилгоор идэх

Би үүнийг хэзээ ч ойлгодоггүй боловч хоолны дэглэм сайн барьсаныхаа төлөө өөрсдийгөө шагнаж урамшуулдаг маш олон хүн мэдэх юм байна. Хааяа нэг өөрийгөө баярлуулж амттай юм идэх нь ердийн зүйл учир нь жам ёсны зүйл л болж байна. Гэвч та зөвхөн сайн байсныхаа төлөө өөрийгөө амттай зүйлээр шагнавал тэр амттан дэндүү онцгой – таны маш их хүсдэг зүйл болж хувирах ба танд дахин дахин идэх хүсэл төрнө.  Өөрийгөө шагнаж урамшуулах өөр арга олоорой, жишээлбэл шинэ дуу татах нь ч юм уу, массажанд орох байж болох юм.

Идэх ёстой гэж бодсон учраас идэх

“Намайг идээч гэж хүссэн учраас би үүнийг идэх ёстой” эсвэл “Ээж үүнийг надад зориулж гараа гарган хийсэн болохоор би түүнийг гомдоомооргүй байна” эсвэл “Хоол хаях нь буруу учир би энэ үлдэгдэл хоолыг идэх ёстой” гэж өөртөө хэлсэн үеээ бодоод үзээрэй.  Оронд нь үлдэгдэл хоолыг цааш нь тавь – энэ бол хийхэд амархан. Хэдийгээр хоол идээч гэж саналыг хүлээж авахгүй байх нь хялбар биш ч “баярлалаа, маш амттай харагдаж байна гэхдээ би одоогоор өлсөөгүй байна” гэж хэлээд үзээрэй.  Эсвэл та эелдэг байхын тулд саналыг хүлээж аван ганц, хоёр хазахад л болно.

Хоол байгаа учир идэх

Ажлынхаа амралтын өрөөнд удсан пончикыг зөвхөн та яг үнэндээ идэх гээгүй-тэр зүгээр л тэнд байж таарсан. Та чихэр хайж яваагүй – тэр мармелад зүгээр л таны найзын гал тогооны өрөөний ширээн дээр байж таарсан. Дараагийн удаа танд иймэрхүү зүйл тохиолдоход “хэрэв энэ хоол миний өмнө байгаагүй бол би үүнийг идэх тухай бодол толгойд минь орж ирэх байсан болов уу?” гэж өөрөөсөө асуугаарай.

Бусад хүмүүс идэж байгаа учир идэх

Ажлын чинь хэдэн хүн хамт өдрийн хоол идье гэж таныг урина. Гэтэл та дөнгөж сая идчихсэн. Хөлбөмбөг үзэхээр найзынх руугаа явахаас өмнө та эрүүл зууш идээд гарсан боловч тэнд таваг дүүрэн тостой зууш таныг хүлээж байлаа. Ийм тохиолдлуудад та “тухайн хамт олны нэг хэсэг”  байх дарамтыг өөр дээрээ мэдэрч магадгүй юм. Гэвч танд л гэж хэлэхэд хэрэв хүсэх юм бол ганц аяга цай эсвэл хундага шампансктайгаар танд хэрэггүй, таны хүсээ ч үгүй тавга дүүрэн хоолтой байсантай адилхан нийтэч байж болдог шүү.

Сатаарахын тулд идэх

Үүнд мөн ‘уйдсан үедээ идэх’ багтана. Таныг хийх ёстой өөр нэг зүйлийг хийхээс саатуулж байгаа учраас эсвэл өөр хийж болох зүйл толгойд чинь орж ирэхгүй байгаа болохоор та иддэг.  Хоолыг өөрийгөө зугаацуулах зүйл мэтээр ашиглах нь аюултай байж болно. Үүний оронд ойрхон гүйгээд ирэх юм уу, сунгалтын дасгал, гэдэсний таталт хийж хоолыг биш дасгалыг өөрийгөө саатуулах зүйл болгоорой.

Гадил жимсний тусламжтай үснийхээ өнгийг сэргээх аргаас “www.wikihow.com” сайт нийтэлжээ.

Алхам №1

Танд ганцхан ширхэг гадил байхад болно. Та гадилаа холигчинд эсвэл өөрөө жижиглээд сайтар нухах хэрэгтэй.

Алхам №2

Сайтар нухсан гадил дээрээ нэг халбага зөгийн бал эсвэл оливын тос хийгээд хутгаарай.

Алхам №3

Дараа нь үсэндээ жигд түрхээд, үсээ амраана.

Алхам №4

Арван минутын дараа үсээ хүйтэн бүлээн усаар зайлаад дараа нь зориулалтын шампунь хэрэглээрэй.

Алхам №5

Долоо хоногт 1-2 удаа гадилаар үсэндээ маск тавьбал таны хормын төдийд ургаж, гялалзах болно.

Б.Дэлгэрцэцэг

Shuud.mn

Бүсгүй хүний гоо сайхан ямагт торгомсог, толигор, булбарай зөөлөн арьснаас эхэлдэг. Арьс нь эрэгтэй эмэгтэй ч бай хүний гоо сайхны төдийгүй эрүүл мэндийн толь болдог. Бие организмд ямар өөрчлөлт болж буйг илэрхийлдэг гэж хэлж болно.

Арьсаа эрүүл сайхан байлгах олон арга бий.Үүний дотроос таргаар арьсаа хэрхэн арчлах талаар зөвлөгөөг энэ удаад сонголоо. Танд таалагдана гэдэгт итгэлтэй байна. Арьс арчилгаанд хамгийн чухал нь цэвэрлэгээ байдаг. Тэгвэл тараг нь ямар ч төрлийн арьсыг маш сайн цэвэрлэж, цайруулдаг аж. Ийм арчилгааг өдөр бүр хийсэн ч болно.

Хуурай арьсыг таргаар цэвэрлэхэд хорсож, халуу оргиж болно. Тэр үед нь арьсаа бүлээн усаар угааж цэвэрлэ.

Харин тослог арьстай бол нимгэн тарган бигнүүр тавьж өглөө болтол байлгаж болно.

Хар батгыг овьёосны гурил, цагаан будаа, хүүхдийн будаа, тарагны тусламжтайгаар цэвэрлэж болно. Цагаан будаагаа махны машинаар машиндаж нунтаглаж бэлдэнэ. Овьёосны гурил, цагаан будааны нунтаг, хүүхдийн будаа ижил хэмжээтэйгээр хольж бэлдэнэ. Дээр нь бага зэрэг хүнсний сод нэмж, бүгдийг сайтар хольж хутгаад ариутгасан шилэн саванд хийн хадгална. Ингээд нүүр цэвэрлэх үедээ холимгоос нэг халбагыг авч ижил хэмжээний тарагтай холин нүүрээ цэвэрлэнэ. Ингэхдээ цэвэр нүүр цэвэрлэгээнд зориулсан хөвөнгөөр холимгоос бага зэрэг аван хар батгатай хэсэгтээ зузаан түрхэж өгнө. Дараа нь тойрог хөдөлгөөнөөр иллэг хийнэ. Үлдэгдлийг угаахад арьс бүрэн цэвэрлэгдсэн байхыг харах болно.

Арьсанд гүн цэвэрлэгээ хийх гуужуулах бүтээгдэхүүнийг ч гэртээ өөрөө бэлтгэж болно. Энэ бэлдмэл хуурай болон хэвийн арьсанд тохирно. Өндөгний шарыг ялгаж аваад түүн дээрээ бага зэрэг тараг холино. Дараа нь тасралтгүй хутгаж дээр нь архи, хагас нимбэгийн шүүс шахаж хийнэ. Ийм бэлдмэл нь нүүрийг маш сайн цэвэрлээд зогсохгүй, тэжээл өгч цайруулах үйлчлэл үзүүлдэг.

Арьсаа цэвэрлэх, нүх агшаах бол цардуул, цагаан будааны гурил, ургамлын ханд, таргаар хийсэн бигнүүр бэлтгэх хэрэгтэй. Ингэхдээ нэг цайны халбага хатаасан ромашка мөн нэг халбага мөгөв цэцгийг хандална. Гурван халбага хандан дээр мөн хэмжээний тараг холиод төмсний крахмал, цагаан будааны гурил зэргийг хольж зуураад нүүрэндээ тавина. 20 минут хэртэй тавьсны дараа үлдэгдлийг тараг шингээсэн хөвөнгөөр арчин авч, бүлээн усаар угаана.

Бага насны хүүхдүүдэд зонхилон тохиолддог нойргүйдэх, нойрондоо муу болох эмгэгийн үед илрэх шинж тэмдэг:

• Өдөрт хэт олон цагаар  унтах
• Боломжийн хугацаанд  унтаж чадахгүй байх  (30-60 мин)
• Орой унтахаас татгалзах (Өөрөөр хэлбэл заавар өгөөд байхад орондоо орохоос дургүйцэх)
• Унтаж байхдаа  хурхирах
• Унтаагаараа явах
• Хар дарах

Ойролцоогоор хичнээн хүүхдэд дээрх байдал үүсдэг  болоо? Америк эцэг  эхчүүдийн дунд хийсэн судалгааны  үр дүнд бага насны хүүхдүүдийн 20-30%-д нь орондоо орох тал дээр асуудалтай эсвэл шөнө дунд гэнэт сэрдэг  гэнэ. Энэ түвшин сургуулийн насны хүүхдүүдэд илүү өндөр  байсан  бөгөөд  энэ нь эцэг  эхчүүд энэ насны хүүхдүүд нойргүйддэг талаар бараг л бодож үзээгүй байдаг  гэнэ.(Gregory  болон бусад, 2006). Хүүхдийн  эмч нар эцэг  эхчүүдэд зориулсан “нойрны сургалт” авахыг зөвлөдөг. Ингэхийн өмнө эцэг  эхчүүд хүүхдийнхээ нойргүйдээд  байгаа шалтгааныг тодруулах хэрэгтэй. Зарим нэг хөнгөн хэлбэрийн нойрны асуудлыг заавал сургалт авахгүйгээр гэрийн аргаар шийдэж болдог.

Зан төлөвтэй холбоо бүхий нойргүйдэх  эмгэг

Судлаачдын үзэж байгаагаар  хүүхэд нойргүйдэх  эмгэг  нь хоёр төрлийн замаар үүсдэг гэнэ.  Эхний зам нь эцэг  эхчүүдийн зүгээс тодорхой идэвхижүүлэх  арга ажиллагааны үр дүнд үүсдэг, өөрөөр хэлбэл байнга үлгэр ярьж уншиж өгч унтуулдаг бол хүүхэд тэргүйгээр унтаж чадахаа больчихдог. (Moore болон бусад, 2006). Хоёр дахь зам нь: нас нь жаахан ахиад ирэхээр хүүхдүүд  аав ээжийнхээ аргыг  барахын түүс болдог. Дээрх хоёр  тохиолдолд  аль алинд  нь зан төлөвтэй холбоотой нойргүйдэх эмгэг үүсдэг байна.  Бага насны хүүхэд нойргүйдэх нь маш  олон шалтгаантай байна. Унтлагын цагт гарах асуудал  болон түүнийг засах арга замуудыг дор  сийрүүлэв.

Хар дарах айдас

 Бага насны хүүхэд эцэг эхээсээ холдох үед сэтгэл нь маш  их хямардаг. Хэрэв тийм айдастай байгаа бол түүнд таны тусламж хэрэгтэй байна л гэсэн  үг. Хүүхдийн  уураг тархины боловсруулалт, сэтгэл мэдрэлийн чадвар дутмаг, сэтгэл санааны хямралыг даван туулах чадвар дутмаг байдаг учраас  унтаж амрах явц маш  хурдан  хямардаг. Үнэн хэрэгтээ, хүүхдийн айдасыг үл тоомсорлох нь хар дарсан зүүд болон сэтгэл хөдлөлийн асуудалд хүргэж болохыг судалгааны үр дүн харуулж байна

Унтах цагийг буруу сонгох

Сүүлийн үеийн судалгаанаас харахад  эцэг эхчүүдийн дийлэнх нь хүүхдүүдээ маш эрт унтуулах  хандлагатай бөгөөд яг  тэр үед нь хүүхдийн  бие организм унтахад бэлэн болоогүй  байдаг ажээ.Хүүхдийн бие организм д нойр зохицуулагч  даавар  болох  мелатонин хангалттай үүсдэггүй. (LeBourgeois болон бусад 2013).  Орой нь хэтэрхий эрт унтсан хүүхэд өглөө эрт сэрчихээд хийх ч зүйл байхгүй, тэдэнд  уйтгартай байх нь ойлгомжтой,  энэ  байдал  удаан үргэлжилсээр сэтгэл зовнил, айдаст хүргэдэг. (Ferber 2006). Энэ тохиолдол нь хоёр хувилбартай.  Нэг нь та хүүхдээ унтаж л  байвал сайн хэмээн түүний хэрэгцээг  хэт давуулах гээд  байдаг, өөрөөр хэлбэл тухайн  хүүхдийн унтах хэрэгцээг тааруулж чадахгүй байдаг  нь нойрсох дэглэмийг  алдагдуулдаг байна. Нөгөө хувилбар нь та хүүхдээ хэдэн  цаг унтах ёстойг мэдэж байгаа чинь зөв ч гэлээ тэдний дотоод цаг өөр хуваарь дээр тавигдсан байдаг. Өөрөөр хэлбэл орой унтаад орой сэрдэг  нь та бүгдийн амьдралын хэмнэлээс зөрдөг гэж хэлж болно. Энэ тохиолдолд өөрийнх тааваар орой унтана гэсэн цагт  нь унтуулах  хуваарьт шилжих нь хамгийн оновчтой арга юм.

Ердөө гуравхан сар үргэлжлэх зуны саруудад, өглөөний цэнгэг агаарт 30-хан минутыг өөртөө зарцуулан гүйгээд үзээрэй. Хариуд нь таны биед маш сайхан үр дүн очих болно. Илүүдэл жингээ хасмаар байгаа, эрүүл сайхан биеэ хадгалахыг хүссэн, уур уцаараас яаж ангижрахаа мэдэхгүй байгаа гээд олон төрлийн асуудлыг гүйлт шийдэх боломжтой.

Хөгжилтэй орныхон яагаад өглөө бүр гүйгээд байдаг вэ. Нэг л “нууц” байгаа биз. Ингээд гүйлтийн талаар сошлд Цахим эмч нэрээр олны танил болоод буй Б.Баярбямба эмчийг ярилцлагад урьсан юм.

-Яагаад гүйх сайн гэж?
-Дулааны улиралд хамгийн тохиромжтой, цусны эргэлтийг сайжруулдаг, бүх булчинд ачаалал өгдөг дасгал бол гүйлт. Гүйх үед араг ясны мөчдийн булчингууд ачаалал авдаг. Энэ үед булчинг идэвхтэй ажиллуулахын тулд цусны эргэлт нэмэгдэж ирдэг. Цусны эргэлтийг нэмэгдүүлэх гэж зүрх цусыг ихээр шахах шаардлагатай болно. Гүйж байх үед зүрхний цохилтын тоо олшроод байдаг нь ийм учиртай. Дээрээс нь амьсгалын тоо олширно. Ингэхээр  хүний зүрхний ачаалал сайжирна. Бид суугаа байдалтай байсаар зүрх маань “залхуу” болчихдог. Тодорхой хэмжээний дасгал хөдөлгөөн хийж зүрхэндээ ачаалал өгснөөр таны зүрхний булчингийн ажиллах чадварт сайнаар нөлөөлнө.

-Гүйх үед хүний биед ямар процесс явагддаг вэ?
-Нэгдүгээрт, гүйж байх үед эндорфин гэдэг бодис ялгардаг гэж үздэг. Эндорфин гэдэг нь эндо морфин гэсэн үг. Энэ нь бидний бие махбодоос ялгардаг дотоод морфин гэсэн үг. Сэтгэл санаа сэргээх үйлчлэлтэй. Хүн бухимдалтай үед бүх зүйл хар бараан харагддаг бол эндофрин ялгарснаар харах өнцөг өөрчлөгдөж, эерэг болж эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл, эндорфин нь бидний биед ялгараад буй стрессийн даавар буюу кортизолыг тэнцвэржүүлдэг. Хоёрдугаарт,гүйж байх үед доод мөчдийн яснуудад ачаалал ирдэг. Яг гүйж байх үед ясан дээрх рецепторууд доргилтыг мэдэрдэг байх нь. Ингэхээр биологийн идэвхт бодисууд ялгардаг гэж үзээд байгаа юм. Гүйж байх үед Остеокальцин гэдэг биологийн идэвт бодис ялгардаг. Энэ нь аль эрхтэнд нөлөөлж байгаагаас хамаарч биологийн идэвхт үйлдлүүдийг үзүүлнэ. Энэ бодис ялгарлаа тэр нь цусаар дамжиж яваад  тархинд очиж хүний тархи мэдрэлийн үйл ажиллагааг сэргээх, өөрөөр хэлбэл ой тогтоолт, сэтгэн бодох чадварыг нэмэгдүүлдэг. Булчингийн хэсгүүдэд очихоороо булчингийн хөгжил сайжрахад нөлөөлнө. Эрэгтэйчүүдийн хувьд остеокальцин нь төмсгөнд өөрийн үүргийг гүйцэтгэхээрээ тестостериний ялгарлыг нэмэгдүүлдэг. Энэ нь бэлгийн үйл ажиллагаа сайжрах сайн нөлөөтэй. Бас нэг бодис яснаас ялгардаг нь остеопонтин байгаа юм. Тэр нь дархлалын эсүүдэд очиж нөлөөлөхөөр дархлалын тогтолцоог сэргээж өгдөг нөлөөтэй. Тэгэхээр гүйлт гэдэг бол хүний бие махбодид маш олон эерэг нөлөө үзүүлдэг байх нь.

Дулааны улиралд хамгийн тохиромжтой, цусны эргэлтийг сайжруулдаг, бүх булчинд ачаалал өгдөг дасгал бол гүйлт

-Яагаад гүйх сайн гэж?
-Дулааны улиралд хамгийн тохиромжтой, цусны эргэлтийг сайжруулдаг, бүх булчинд ачаалал өгдөг дасгал бол гүйлт. Гүйх үед араг ясны мөчдийн булчингууд ачаалал авдаг. Энэ үед булчинг идэвхтэй ажиллуулахын тулд цусны эргэлт нэмэгдэж ирдэг. Цусны эргэлтийг нэмэгдүүлэх гэж зүрх цусыг ихээр шахах шаардлагатай болно. Гүйж байх үед зүрхний цохилтын тоо олшроод байдаг нь ийм учиртай. Дээрээс нь амьсгалын тоо олширно. Ингэхээр  хүний зүрхний ачаалал сайжирна. Бид суугаа байдалтай байсаар зүрх маань “залхуу” болчихдог. Тодорхой хэмжээний дасгал хөдөлгөөн хийж зүрхэндээ ачаалал өгснөөр таны зүрхний булчингийн ажиллах чадварт сайнаар нөлөөлнө.

-Гүйх үед хүний биед ямар процесс явагддаг вэ?
-Нэгдүгээрт, гүйж байх үед эндорфин гэдэг бодис ялгардаг гэж үздэг. Эндорфин гэдэг нь эндо морфин гэсэн үг. Энэ нь бидний бие махбодоос ялгардаг дотоод морфин гэсэн үг. Сэтгэл санаа сэргээх үйлчлэлтэй. Хүн бухимдалтай үед бүх зүйл хар бараан харагддаг бол эндофрин ялгарснаар харах өнцөг өөрчлөгдөж, эерэг болж эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл,

Тэр аялгуу, тэр үнэр, тэр харц…ммм. Хүмүүс адгуусан амьтдаас оюун ухаанаасаа гадна сексийг урлаг болгодгоороо ялгагддаг гэхэд хилсдэхгүй. Яагаад гэвэл бидэнд 5-ын таван мэдрэмтгий эрхтэн заяасан. Таван мэдрэхүйгээрээ сексээ хачирлахын тулд…

Шинэхэн хосууд сексийн үеэр 5 мэдрэхүйгээ бүрэн дүүрэн ашигладаг. Хайртынхаа ариун нууцыг нээж амжаагүй байдаг болоод л тэр. Харин цаг хугацаа өнгөрч, бие биенээсээ уйдахын хирээр бид үнэртэхээ, харахаа, “амтлах”-аа, сонсохоо больж, сексийг үхмэл болгож орхидог.

Нүд, уруул, чих, арьс, хамар 5 бол мэдрэхүйн эрхтнүүд. Бялуу идэх, ой модонд аялахаас авахуулаад амьдралын бүх л цаг мөчийг бүрэн дүүрэн мэдэрч, таашаал авахын тулд бид энэ таван эрхтнээ сайн ашиглаж байх нь чухал. Амьдрал чинь ямар ч шинэлэг зүйлгүй болчихсон мэт санагдаж байна уу? Энэ бол 5 мэдрэхүйгээ л бүрэн ашиглахгүй байгаан шинж. Ялангуяа сексээс уйдаж эхэлвэл, хэн хэн нь өөр хүн рүү нүд унагаж харилцаанд сэв суух магадлалтай.

Сексийг секси болгохын тулд 5 мэдрэхүйгээ ашиглах нь Мэдрэмжээ асаавал секс гэдэг ямар дур булаам, дахин дахин хийгээд баймаар зүйл болохыг чи эргэн санах болно.

#1 Харааны мэдрэхүй. Хамгийн сүүлд секс хийх үеийнхээ дүр зургийг санаж байна уу? Тэр үед нүдийг чинь баясгасан хэсэгхэн “кадр”-уудыг тодхон харж чадаж байна уу? Ихэнхдээ хосууд харааны мэдрэхүйгээ сул орхиж, бие биенийнхээ визуал таашаалыг орхигдуулдаг. Хайртынхаа харааны мэдрэхүйг хөгжөөхийн тулд чи мэдээж хамгийн сайхнаараа харагдах ёстой. Өөрийнхөө үргэлж хүсдэг байсан чийрэг чанга бие, сэргэр хөх, илүүдэл өөхгүй галбираа бий болгохын тулд залхууралгүй дасгал хий. Ямар ч нүцгэн эмэгтэй гоо сайханлаг харагддаг л даа. Гэхдээ өөртөө таалагдахуйц гоо сайхантай байна гэдэг бүр л илүү оноо авчирна. Ганцхан чи ч биш, хайрт чинь ч бас энэ тал дээр хичээл зүтгэл гаргах хэрэгтэй. Унтлагын өрөөндөө улаавтар юмуу шаргал өнгийн бүдэг гэрэл авч тавь. Секс хийх орчин чинь ч бас та хоёрын сэрлийг хөдөлгөхүйц харагдах ёстой. Мөн ид дундаа байхдаа ихэвчлэн нүдээ аньчихдаг бол нэг удаа нүдээ нээлттэйгээр хийгээд үзээрэй. Түүний бие чинийх рүү хэрхэн уусч байгааг хар. Дараа нь бодоход шууд л авч байсан мэдрэмжээ эргэн санахуйц дүр зургуудыг нүдэндээ үлдээ.

#2 Сонсох мэдрэхүй. Зөөлөн гүн хоолойгоор хайртдаа хааяа юм шивнэж бай. Та хоёр жаахан хүүхдүүд биш шүү дээ. Чамайг хүлээж байя гэдэг үгийг зүгээр л хэлэх, чихэнд нь аяархан шивнэх хоёр шал өөр утгыг илэрхийлнэ. Тэр үед хайртад чинь төрсөн мэдрэмж ч бас сэтгэл зүрхэнд нь хоногшиж, дараа нь чиний тухай сахилгагүй бодол бодогдох бүрт тэр хоолой чинь сонсогдоно. Мэдрэмж гэдэг ийм учраас л хүчтэй гээд байдаг юм. Бие биетэйгээ бохир яриагаар ярьж сур.

#3 Хүрэлцэх мэдрэхүй. Хамгийн анх болзож байхад гарыг чинь түүний гар нэг л зөөлөн шүргэчихэд хамаг биеэр чинь цахилгаан гүйдэг байсныг санаж байна уу? Харин одоо чи түүнтэй цаг мөч тутамд хүрэлцсээр байгаад тэр сайхан мэдрэмжийг бүр мартаж орхисон байх. Удаан үерхсэн, ханилсан хосуудын хувьд хүрэлцэхээс таашаал авах нь ховордох нь аргагүй юм. Гэхдээ олон нийтийн газар бие биенийхээ өнөөхийг шүргэх, нурууг нь гэнэт зөөлнөөр илэх зэргээр хүрэлцэх мэдрэмжээ эргүүлж авчир. Биендээ үргэлж тос түрхэж зөөлөн булбарай байлга. Хайртынхаа ширүүн үстэй хэсгүүд, бахим хатуу гаранд ч бас тос түрхэж зөөлрүүлж болно. Түүний чихний омгийг амандаа хүлхэж байгаад аяархан хаз. Огцом таашаал авахын тулд хайртынхаа өгзгийг ч алгадаж болно. Чамд таалагдана гэдэгт итгэлтэй байна.

#4 Үнэрлэх мэдрэхүй. Сайхан үнэр нь сексийн мэдрэмжийг даруй 20 хувиар нэмэгдүүлдэг. Тиймээс унтлагын өрөөгөө онцгой шөнүүдэд үнэртэй лаагаар тойруул. Дандаа асаагаад байвал хамар чинь тэр үнэрийг танихаа болино. Тиймээс хааяа л нэг лаа тавиарай. Нэг их үнэртэй ус цацах хэрэггүй, түүний оронд шүршүүрт ороод л гараад ир. Цэвэрхэн үнэр хэзээд секси байдаг. Мөн ариун цэврийг сайн сахиж, хайртынхаа болон өөрийнхөө доодохын үнэрийг сайхан байлга.

#5 Амтлах мэдрэхүй. Чиний хайрт сексийн үед ямар үнэртэй, ямар арьстай, ямар хоолойтой болдгийг чи мэдсэн байх. Одоо харин түүнийг амтлах цаг. Секс хийхээсээ өмнө хундага дарс, гүзээлзгэнэтэй шоколад идчихвэл уруулын чинь ч, бэлгийн уруулын чинь ч амт сайхан болно. Хайрттайгаа хамт идээрэй. Мөн нөхөртөө онцгой үдшийн өмнөхөн их тостой, халуун ногоотой хоол идүүлж болохгүй шүү.

Хэрэв чи таван мэдрэхүйгээ сексийн үед бүр ихээр ашиглахыг хүсч байвал тантрын сексийг туршаад үзээрэй. Тантрын секс нь та хоёрын мэдрэмжүүдийг холбож, сэтгэлзүйг чинь ч бас нэгтгэдэг.

Би одоо 25 настай, нөхөртэйгээ суугаад 3 жил болж байна. Хүү маань 2 ой гарантай. Нөхөр бид хоёр 10 жилийн сургуульдаа параллель ангийн хүүхдүүд байлаа. Төгсөх жилээ үерхэж, дээд сургуульд байхдаа зөндөө олон л удаа салж нийлж явсан. Тэгж явсаар сургуулиа төгссөний дараа жил манай аав ээжтэй танилцаж нэг хэсэг манайд амьдарсан. Хүүгээ төрсний дараа 3 сар гаран хадмынхаа хашаанд гэрт хүртэл амьдарч үзсэн. Хамтдаа бүхнийг босгох гэж их хичээдэг байлаа.

Удалгүй бид гурав тусдаа гарч байранд орж, найр хурим хийн, гэрлэлтээ батлуулсан. Манай хүн айлын бага болохоор их дураараа, бүхнийг өөрийнхөөрөө хийдэг, бас их бодлогогүй залуу байдаг л даа. Уг нь 6 жил үерхэж байж нэг гэрт орсон болохоор би энэ хүнийг сайн мэддэг болсон гэж өөртөө итгэж явж дээ. Хамтын амьдралаа эхлүүлснээс хойш нөхрийгөө юу ч хийж яаж ч өр тавьж, хаагуур ч дэмий тэнэж байсан би юу ч хэлдэггүй, нэг ч удаа хардаж байсангүй.

Ер нь бол эр хүн өөрөө амьдралаа авч явах ёстой, амьдралын ухаантай байх ёстой гэж боддог болохоор миний хань ингэж явж байгаад нэг л өдөр өөрчлөгдөж амьдрах аргаа олно доо гэж бодон тавьсан өрийг нь дарж, гарсан асуудлыг шийдвэрлэж амьдарсаар өдийг хүрсэн. Нөхөр маань нэг ч удаа байрны лизингээ төлж байгаагүй, нэг ч удаа цугтаа явж хоол хүнс цуглуулж үзээгүй, би гэдэг хүн олсон бүх мөнгөө амьдралдаа хүргэх гэж их л хичээж ирсэн. Гэтэл өнгөрсөн өвлөөс хойш нөхөр минь бүр ихээр өөрчлөгдөх болсон хааяа гадуур хононо, оройтно. Төрсөн өдрөөрөө ажлынхантайгаа шоудчихаад миний залгасан дуудлагыг авсан гэдгээ мэдэхгүй бүтэн цаг шахуу болсон.

Гэтэл тэр хугацаанд ажлынхнаасаа салаад гэрийнхээ урдуур такси бариад өөр тийшээ явсан даа. Тэгээд гэнэт утсаа үзсэн үү яасан /утсаа таслаад/. Намайг залгангуут буцаад хүрээд ирсэн. Таксинд явж байхдаа ажлынхаа нэг залуугийн утсаар нэг хүн рүү яриад би одоо очлоо гараад ирээрэй гэж хэлсэн. Тухайн үедээ чи өөр хүнтэй боллоо энэ тэр гэж уурлаж үзсэн ч баталгаатай нотолгоо биш болохоор тэгс гээд л өнгөрсөн.

Гэтэл саяхан хавар манай найзууд нийлээд манайд ууцгааваа, нэг орой. Би ч яахав угаасаа сайн ууж чаддаггүй, нойр ихтэйг хэлэх үү унтаад өглөө. Өглөө нь босоод хартал манай хүн дотуур хувцсаа буруу харуулаад өмсчихөж. Би ч намайг шөнө оролдоод архиныхаа халуунд буруу харуулаад өмсчихсөн хэрэг гэж бодоод найзуудаасаа ичихдээ бушуухан зөв харуулж өмсүүлчихээд ажилдаа явлаа.

Тэгээд маргааш нь нэг найздаа /бид 3уулаа найзалдаг байлаа/ “Уржигдар манай хүн турсикээ буруу харуулаад өмсчихсөн байсан, би өчигдөр орой та 2ыг оролдоо юу гэж жоол үгээр идээд” гээд баахан инээж суулаа. Гэтэл тэр орой манай нөгөө найз хүүхэн над руу залгаад орой уулзая гэсэн. Орой ажлаа тараад уулзтал “Миний найз битгий буруугаар ойлгоорой, бид 2 юу ч болоогүй.

Цаадах чинь жоохон согтсон байсан болохоор чичирч дайрсан нь үнэн. Гэхдээ юу ч болоогүй” гэж хэлсэн. Энэ үгийг сонсоод миний амьдрал ганцхан секундын дотор үнс нурам болчих шиг болсон. Би бүтэн хагас сар шахуу галзуу хүн шиг л байлаа. Ууж идэж, шоудаад л.

Гэхдээ сүүлдээ өөрөө өөрийгөө тайвшруулж, арай ч үгүй байлгүй дээ, зүгээр согтуу байсан болохоор л… юу болоогүй байх гэж бодохоор шийдэн нөхрийгөө ч, найзыгаа ч уучиллаа. Гэтэл өнөө өглөө ажилдаа явахынхаа өмнө санамсаргүй нөхрийнхөө утасны мессежийг үзлээ. Гэтэл илгээсэн мессежэн дунд нь нөгөө найзын маань утас руу бичсэн “Би гайгүй ээ, би чамайг бүр хүсээд санаад бодоод байдаг болчлоо” гэсэн мессеж байсан. Ингээд л би энэ захиаг одоо бичиж сууна даа.

Түрүүн найзтайгаа уулзаад худлаа утасны цэнэг дууссан гэж хэлээд утсыг нь гуйж аваад нөхөр рүүгээ залгатал утсаа авсангүй. Удалгүй буцаагаад залгаж байна. Тэгэхээр нь салгаад “Түрүүн эхнэр чинь байсан юмаа, босчихсон уу” гээд мессеж биччихлээ. Гэтэл хариу нь юу гэж ирсэн гээч “Одоо л босож байна, гэхдээ нөгөөдөх маань босоогүй л байна” гэсэн байсан.

Ингээд л тэр хоёрыг өдий хүртэл намайг хуурч байсан гэдгийг бүр нэг мөсөн мэдчихлээ. Бичсэн мессежнээс нь үзэхэд бүр миний хажууд гэрт минь, намайг унтаж байхад хүртэл хийж байсан гэдэг нь тодорхой болсоон. Би одоо яах ёстой юм болоо, эрэгтэй хүн зэвүүн, арчаагүй, доодохдоо толгойгоо мэдүүлдэг гэдгийг би мэднэ л дээ, гэхдээ найз минь яаж намайг ингэж чадаж байна аа.

Тэр хүнийг би хамгийн сайн найзаа гэж итгэж, хамаг амьдралаа, хамаг зовлон жаргалаа, хамаг бүхнээ ярьж, инээхдээ инээж, уйлахдаа уйлж явдаг найз минь ш дээ. Хичнээн найзлаад удаагүй /3 жил гаран/ ч гэсэн сүүлийн 3 жил үргэлж миний л хажууд байсан хүн юм сан уг нь. Би хүүгээ өнчин болгохыг үнэхээр хүсэхгүй байна. Тэглээ гээд ийм балиар, заваан эцэгтэй байлгахыг ч хүсэхгүй байна. Надад туслаач.

Эрчүүдэд том, зузаан уруул таалагддаг гэж би боддог. Гэвч тийм биш ажээ. Эрдэмтэд хэд хэдэн цуврал судалгаа явуулаад төгс уруул жинхэнэдээ ямар байх ёстойг тогтоожээ.

Эрт дээр цагаас эхлээд бүсгүйчүүд уруулын будаг, гялалзуулагч, гаа (цусан хангамжийг нэмэгдүүлж, бага зэрэг хавагнуулдаг) зэрэгийг ашиглан уруулаа томруулахыг эрмэлзсээр ирсэн. Эцэс сүүлд нь уруулдаа шахуулдаг тарилга хүртэл бий болжээ. Иймэрхүү ямар ч аргаар олж авсан зузаан уруул эрчүүдэд таалагдана гэж үзэж байв.

Тэгвэл Калифорнийн гоо сайхны мэс засалчид төгс уруулын хэлбэрийг тогтооход доод уруул нь дээрхээсээ хоёр дахин зузаан байх ёстой гэнэ. Энэ стандартыг АНУ-ын ихэнх гоо сайхны мэс засалчид хэрэглэдэг.

Доктор Дижин Эшо буюу Лондоны гоо зүйч хамт олонтойгоо нийлэн томоохон судалгаа явуулж, төгс уруулын хэлбэр, хэмжээг тогтоохыг оролджээ.

Судалгаанд бүтэн нүүрийг нь харуулсан хоёр зургаас аль нь илүү дур булаам харагдаж байгааг оролцогчдоор сонгуулжээ. Ингэхдээ хоёр өөр төрлийн уруулын зураг тавьсан байна. Ингээд зураг бүрээс ямар дутагдал, давуу тал байгааг нэрлүүлэх байв. Гурав дахь шат нь компьютерээр хамгийн аятайхан гэж үзсэн уруулыг бий болгох байв.

Ингээд судалгааг нэгтгэтэл дээд уруул нь доод уруултайгаа зузааны хувьд ижил байх ёстой ч доод уруулын хамгийн өргөн хэсэг нь уруулын булан хэсгийн өргөнтэй 2:1 гэсэн харьцаатай байх ёстой гэжээ.

Мөн дээд уруулын голын хонхорхой хэсэг нь эрчүүдийн хамгийн таашаан үздэг хэсгийн нэг болох нь тогтоогджээ. Зөөлөн, хэт нүдэнд тусахуйц биш хонхорхойтой байх нь гүн хонхорхойтой бүсгүйчүүдээс илүү дур булаам харагдуулж чаддаг. Тэдний жишээ болгож доктор Эшо Эмили Ратаковски, Мишель Киган нарын уруулыг харуулжээ.

Харин Анжелина Жоли, Кайли Женнер нарын уруулыг эрчүүд хар жагсаалтад оруулжээ. Тэд ийм төрлийн уруулыг секси гэж үздэггүй бөгөөд “арай хэтэрсэн” гэсэн товч тодорхойлолт өгсөн байна.

Та хүүхдээ төрүүлсэн ч хөхөөрөө хооллож байгаа бол түүний эрүүл мэнд, өсөлт хөгжил хөхний сүүгээр дамжин танаас бүрэн хамааралтай байна гэсэн үг.

Тиймээс хөхүүл атлаа бяцхан үрээ уураг, амин дэмээр хангахын зэрэгцээ бүсгүй та өөрийн биеийн гоо галбир, хэвийн жинг эргүүлэн олоход тань ямар хоол хүнсний сонголт туслах бол гэдгийг мэдэж аваарай.

1. Хөхүүл эхийн өдөр тутмын хоол хүнсэндээ зайлшгүй хэрэглэх хүнс бол бүхэл үрийн бүтээгдэхүүн юм. Энэ нь таныг огтхон ч таргалуулахгүй бөгөөд хөхөнд сүү оруулах хамгийн сайн хүнс юм. Үүнд: бор будаа, хөц, будаа, гурвалжин будаа, арвайн гурил буудай – бор гурил, бор гурилан талх, нарийн боов, жигнэмэг, бор гурилтай хуурга, овьёос гэх мэт орно.

2. Махны төрлөөс яргай загасны мах, тахиан махыг илүү их хэрэглэж заншаарай. Эдгээр мах нь өөх тос бага учраас таныг таргалуулахгүй ч эх болон сүүний бүтцэд тэжээл өгч тэтгэж байдаг. Мэдээж сайтар боловсруулсан үхэр, хонины махыг хэрэглэж болно. Ямаа, адуу, түүхий загасны мах, хиам, гахайн шарсан махнаас татгалзаарай.

3. Ногоон өнгийн жимс жимсгэнэ,  хүнсний ногоог ихээхэн хэрэглэж заншаарай. Энэ нь таныг жирэмсэн байх хугацаанд урагт дамжуулан алдсан олон төрлийн эрдэс бодисыг нөхөж таныг биеийг богино хугацаанд сэргээж, эрүүл чийрэг, эрч хүчтэй болгоход туслана. Үүнд: брокколи, бүх төрлийн ногоон байцаа, ногоон сонгино, өргөст хэмх, хулуу, майлз, шош, вандуй, бууцай, яншуй зэрэг хүнсний ногооноос гадна киви, ногоон алим, усан үзэм зэрэг бүх төрлийн ногоон өнгөтэй жимс жимсгэнэ орно.

4. Улаан өнгийн жимс жимсгэнэ нь таны цусыг сэлбэж сэргээж өгдөг. Жирэмсэн хугацаанд сарын тэмдэг ирдэггүйн улмаас эмэгтэй хүний цус төрсний дараа сэлгэгдэж, шинэ эрчим хүч авах хэрэгтэй болдог. Тиймээс таны цусны эргэлтэнд нэн сайн бөгөөд цусны эргэлт сайн байснаас хөхний сүүний тэжээл, гаралт сайжирдаг. Үүнд: алим, тарвас, тоор, гүзээлзгэнэ, усан үзэм болон улаан лооль орно.

5. Ус - та 9 сар ураг тээж төрүүлснээс гадна хөхөөрөө хооллоход эхийн бие маш их шингэнээр дутагддаг. Тиймээс цэвэр усыг хажуудаа байнга авч явж заншаарай.  Тогтмол ус ууж заншсанаар хөхүүл үедээ хамгийн хурдан, эрүүл аргаар турж өмнөх гоо сайхандаа очих арга юм.

6. Лууван, гадил жимс - Жимс, ногоонууд дундаас энэхүү хоёрыг онцлох нь учиртай юм. Та өдөр тутмын хоол, хүнсэндээ лууванг чанаж болгож хэрэглэхээс гадна угааж хальслаад түүхийгээр нь идэх хамгийн үр дүнтэй. Учир нь лууван болон гадил жимс төрсний дараах биеийг эсд нь хүртэл нөхөн сэргээгээд зогсохгүй шаардлагатай амин дэмээр хангаж илүүдэл жин хуримтлагдахаас сэргийлдэг байна.

  

 Жимс нь мод, бут гэх мэт ургамлын шүүслэг үр бөгөөд хүний биед амархан шингэдэг, шим тэжээлт хүнсний бүтээгдэхүүн юм. Бүтцээр нь үрт жимс, яст жимс, жимсгэнэ гэж ангилна.

Намар цагийн алим хамгийн шүүслэг, бас амт чанараар хувьгүй илүү байдаг. Эрүүл бөгөөд амттай энэ салатийг хийхэд ердөө 10 хан минут л зарцуулагдана. Тиймээс өглөө ажилдаа яарсан үедээ, орой хоолны дараа хийхэд тохиромжтой.

Орц: /2 хүний порц/
4 ширхэг алим
50 гр хушга эсвэл бүйлс
50гр хатаасан бөөрөлзгөнө
50 гр үзэм эсвэл интоор
200 гр тараг

Хийх арга:
1. Алимаа хальсалж, үрнээс нь салгана
2. Алимаа жижиг дөрвөлжин хэрчинэ
3. Самар, үзэм зэргээ алимтайгаа хольж нэг саванд хийнэ.
4. Хольсон бэлдэц дээрээ тараг хийж сайтар хутгана.
5. Бэлэн болсон салатаа өөрийн дураар чимэглэж таваглана.

1. Хэн нэгэнтэй ярьж байхад хичнээн уйтгартай байсан ч эсвэл ядарч байсан ч өөр зүйлд анхаарлаа сарниулахгүй байх. /цаг, дэвтэрээ оролдох г.м/
2. Хүний яриаг бүү тасла. Таны мэддэг, өмнө сонсож байсан эсэх нь хамаагүй яриаг нь гүйцэд сонс. Чамаас л асуугаагүй бол андуурч хэлсэн он сарыг нь ч яриаг нь тасалж бүү зас. Яриаг нь түргэтгэх гэж санааг нь шүүрч үргэлжлүүлэх нь бүр ч эелдэг биш
3. Хүнтэй харьцахдаа өөрийнхөө зөв гэдгийг нотлох зорилгоор дуугаа өндөрсгөж, хүнийг доош нь хийж, дээрэнгүй хандах хэрэггүй. Эелдэг, нээлттэй байж чөлөөтэй харьцах боломжийг бүрдүүл.
4. Олон нийтийн дунд өөрийгөө тодруулах гэж өөрийнхөө тухай болон эрхэлж буй бизнесийнхээ тухай ярих шаардлагагүй.
5. Жинхэнэ ухаантай, соёлтой хүн даруу байдаг. Өөрөөсөө аль ч талаараа тэр дундаа мэдлэг чадвараар дутуу хүмүүсийн дунд байхдаа өөрийн давуу талаа харуулах гэж хичээх хэрэггүй. Нөгөө хүмүүсийнхээ мэддэггүй сэдвээр нь ярих бүр ч хэрэггүй. Бусдын санал бодлыг хүндэтгэж эелдэг харьцаж байгаарай.
6. Бусдыг сонсох чадвар сайн ярихаас дутуугүй ач холбогдолтой. Хүмүүжилтэй хүний бусдаас ялгарах нэг онцлог бол бусдын яриаг сонирхон чагнадаг, бусдыг тэвчээртэй сонсож чаддагт байдаг. Ийм хүнтэй ярилцахад ямагт таатай байдаг.
7. Өөртэй чинь яриагүй бол бусдын яриаг чагнах зохисгүй. Холдоорой.
8. Ярьж буй сэдвээсээ хазайлгүй ажил хэрэгч санаагаа товч илэрхийлж, сунжирсан ярианаас зайлсхий.
9. Зусардалтанд бүү автаарай. Өөрөө л тэнэг байдалд орно.
10. Ярилцагчтайгаа огт санал нийлэхгүй байвал тайван, баримт нотолгоотой тайлбарла. Таны бодлыг хүлээж авахгүй бол тэр хүнээ хүндэтгэж өөрөө ч уураа барахгүйн тулд ярианы сэдвээ өөрчил.
11. Таны улс төрийн байр суурь, үзэл бодол тогтсон байвал сайн. Өөрийн үзэл бодлыг бусдад тулгаж болохгүй. Бусад хүмүүс өөртэй чинь ижил үзэл бодолтой байх албагүй. Тэднийг тайван сонс. Хэрүүл маргаанаас хол бай. Тантай харьцаж байгаа хүн таныг муу улс төрч гэж бодвол бодог. Харин хүмүүжилтэй хүн гэдэгт чинь эргэлзэх ёсгүй.
12. Найзуудынхаа тухай ярихдаа хооронд нь бүү харьцуул. Найзуудыхаа сайн талыг ярь. Тэгэхдээ нэгийг нь магтах гээд нөгөөхийг нь харьцуулж муулахгүйг хичээгээрэй.
13. Ярилцлагын үед байхгүй байгаа хүмүүсийн талаар ярихаас зайлсхий. Хүмүүжилтэй хүн хэзээ ч хүн гүтгэхгүй, гүтгэлэг ч сонсохгүй.
14. Зөвхөн өөрт бусдын анхаарлыг татах хүсэлд автсан ямар ч хурц ухаантай хүн ядаргаатай, хүмүүжилгүй болж хувирдаг.
15. Агуу хүмүүсийн мэргэн цэцэн үгс, номын эшлэл яриандаа бага хэрэглээрэй. Учир нь хоолны амтлагчийг тааруулж хэрэглэхэд амттай болдог шиг мэргэн цэцэн үгс яриаг чимэх боловч хэтрүүлвэл бүгдийг нураана.
16. Хэтэрхий ёсорхож, маяглах нь таныг тэнэг харагдуулна.
17. Эх хэлээрээ зөв ярь. Мөн энгийн, ойлгомжтой ярь.
18. Хүмүүс яриандаа алдаа гаргасан бол засч болохгүй. Ам алдвал барьж болохгүй гэдэг дээ.
19. Та эрдэмтэн эсвэл инженер байж болно. Яриандаа бусдын мэдэхгүй мэргэжлийн нэр томъёо бүү ашигла.Санамсаргүй хэрэглэчихээд тэрийгээ ойлгуулах гээд тайлбарлавал бүр л том алдаа болно.
20. Жентльмен хэзээ ч өөрийгөө алиалагч болгохгүй. Хүмүүс таньтай хамт инээх болохоос таныг шоолж инээх ёсгүй. Хэт задгай, цадиггүй байхаас зайлсхий.
21. Онгироо сагсуу зан танд байх ёсгүй. Их мөнгө, танилын хүрээ зэргээ ярьж онгирох нь жентльмений зан биш.
22. Хиймэл дүр бүү эсгэ. Олонтой нийцтэй бай.
23. Гадаад хэлээр мэргэн цэцэн үг яриандаа бүү хавчуул. Учир нь зохимжгүй бөгөөд будүүлэг.
24. Ярьж байхдаа уур чинь хүрвэл сэдвээ өөрчил эсвэл дуугүй болоорой. Уурандаа элдвийн юм бодлогогүй ярьчихвал дараа нь харамсана.
25. “Хамаатан нь дүүжлүүлж үхсэн хүний дэргэд олсны тухай бүү ярь” гэж ардын үг байдаг. Харилцан ярилцагчийнхаа хувийн амьдралд ойр сэдвийг бүү хөнд. Нууц мэдээлэл болон гэр бүлийн асуудалд бүү оролц. Хүн танд итгэээд нууцаасаа хуваалцвал цааш нь бүү тараа.
26. Аялал таны мэдлэгийг тэлнэ. Гэхдээ “Би Италид байхад… Парист ингэдэггүй …” г.м өгүүлбэр яриандаа оруулахгүйг хичээ.
27. Хов живээс хол бай. Ховч эмэгтэй муухай харагддаг шүү дээ. Тэр тусмаа та эрэгтэй хүн гэдгээ санаарай.